Działalność nierejestrowana

Wiele osób zanim podejmie działalność gospodarczą próbuje swoich sił prowadząc drobną sprzedaż towarów lub usług. Działalność nierejestrowana, bo o niej tu mowa może być prowadzone przez osobę fizyczną, ale pod pewnymi warunkami. Na co więc zwrócić szczególną uwagę zanim podejmie się tego typu działalność?

Co to jest działalność nierejestrowana

Działalność nierejestrowana to możliwość wykonywania niektórych rodzajów sprzedaży bez konieczności rejestracji firmy w rejestrze CEIDG. Należy dodać, że wielkość tej sprzedaży jest ograniczona kwotowo, a więc może ona być jedynie na mniejszą skalę. Poza tym działalność nierejestrowaną mogą prowadzić tylko osoby fizyczne. Nie mogą jej prowadzić wspólnicy spółek.

Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną

Art. 5 ustawy z dnia 6.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221 zwanej dalej ustawą Prawo przedsiębiorców) uważa za działalność nierejestrowaną - działalność wykonywaną przez osobę fizyczną:

1. której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, oraz
2. która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

Jeżeli przychód z działalności nierejestrowanej w którymkolwiek miesiącu przekroczy kwotę limitu wtedy podatnik ma obowiązek zarejestrować w terminie 7 dnia od dnia przekroczenia limitu działalność gospodarczą w rejestrze CEIDG.

Przykład 1

Podatnik prowadzi działalność nierejestrowaną od początku 2023r. Do końca sierpnia uzyskiwał następujące przychody:

W powyższym przypadku w sierpniu 2023r. podatnik przekroczył limit przychodów – 2.700 zł. Podatnik ma 7 dni licząc od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie ww. limitu na rejestrację działalności gospodarczej, a więc do dnia 5 września 2023r. Powstaje pytanie - co dokładnie znaczy przekroczenie przychodu. Kiedy to nastąpi?

Czym jest przychód na potrzeby ustalania limitu dla działalności nierejestrowanej

Ustawa - Prawo przedsiębiorców przez przychód należny rozumie kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Oznacza to, że wszystko co podatnik otrzyma za wykonaną sprzedaż lub ma otrzymać (zarobek jest należny, ale nie otrzymany) będzie przychodem z działalności nierejestrowanej:

1. jeżeli podatnik wykonał usługę lub sprzedał towar a nie otrzymał wynagrodzenia to kwota z tej sprzedaży będzie przychodem z działalności nierejestrowanej,
2. jeżeli podatnik otrzymał zapłatę, ale nie wykonał usługi lub nie sprzedał towaru to przychód z tej zapłaty będzie przychodem z działalności nierejestrowanej,
3. jeżeli podatnik wystawił rachunek lub fakturę a nie otrzymał zapłaty oraz nie wykonał usługi lub nie sprzedał towaru to łączna kwota z faktury lub rachunku będzie przychodem z działalności nierejestrowanej.

Rozpoczęcie prowadzenia działalności nierejestrowanej

Rozpoczęcie prowadzenia działalności nierejestrowanej nie wymaga podjęcia żadnych czynności rejestracyjnych. Podatnik po prostu rozpoczyna sprzedaż. Jedyną obowiązkową formalnością jak wskazano powyżej – musi prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów.

Działalność nierejestrowana a podatki i ZUS

Rozpoczynając działalność nierejestrowaną podatnik nie ma obowiązku:

1. rejestracji działalności w rejestrze CEIDG (ani w GUS, ani też w ZUS),
2. rejestracji do VAT (poza pewnym wyjątkiem),
3. składania deklaracji i ewidencji VAT – JPK_V7,
4. składania deklaracji ZUS oraz opłacania składek ZUS,
5. opłacania zaliczek na PIT (występuje jednak obowiązek złożenia rocznego zeznania PIT-36),
6. prowadzenia księgowości (tylko prostą ewidencję przychodów),
7. wystawiania faktur, rachunków – niemniej na żądanie klienta podatnik ma obowiązek wystawienia faktury albo rachunku,
8. stosowania kasy fiskalnej, ale jeżeli nie przekroczy rocznego limitu sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności w kwocie 20.000 zł (rozpoczynając w trakcie roku limit ten należy proporcjonalnie pomniejszyć do ilości dnia prowadzenia działalności).

Przychody z działalności nierejestrowanej podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym według skali podatkowej. Oznacza to, że mimo braku obowiązku opłacania zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku – podatnik ma obowiązek po zakończeniu roku kalendarzowego złożyć roczne zeznanie PIT-36 w którym wykaże przychody z działalności nierejestrowanej.

Działalność nierejestrowana a kasa fiskalna

Prowadząc działalność nierejestrowaną podatnik musi uważać na limit dotyczący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Limit ten za cały rok kalendarzowy wynosi 20.000 zł. Gdy osoba fizyczna rozpoczyna działalność w trakcie roku to limit ten należy przeliczyć proporcjonalnie do ilości dni prowadzenia w danym roku działalności.

To jednak nie wszystko.

Sprzedaż niektórych towarów lub usług wymaga stosowania kasy od pierwszego dnia sprzedaży, czyli niezależnie od limitu obrotu 20.000 zł. Wykaz towarów lub usług, które wymagają ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalne są zawarte § 4 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22.12.2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2021 r. poz. 2442).

Występuje tam m.in.: sprzedaż:

1. części do silników,
2. części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego,
3. komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych oraz silników elektrycznych, prądnic i transformatorów,
4. sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego,
5. perfum i wód toaletowych,
6. usług naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania,
7. usług w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
8. usług w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,
9. usług w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby wymienione w poz. 48 załącznika do rozporządzenia,
10. fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych,
11. kulturalnych i rozrywkowych - wyłącznie w zakresie wstępu na przedstawienia cyrkowe,
12. mycia, czyszczenia samochodów i podobnych usług (PKWiU 45.20.30.0), w tym przy użyciu urządzeń obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej),
13. związanych z rozrywką i rekreacją - wyłącznie w zakresie wstępu do wesołych miasteczek, parków rozrywki, na dyskoteki, sale taneczne,
14. pozostałe.

Autor:

Krzysztof Ulicki