Limit zwolnienia z VAT- wyjątki

Zwolnienie podmiotowe z VAT to brak wielu ustawowych obowiązków, które są nałożone na czynnych podatników VAT. Podatnik korzystający z podmiotowego zwolnienia z VAT nie ma obowiązku rozliczać podatku VAT ani jego opłacać. Ustalenie czy podatnik przekroczył limit zwolnienia podmiotowego jest bardzo ważne. Należy to kontrolować w ciągu każdego roku kalendarzowego. Warto zaznaczyć, iż nie wszystkie transakcje wliczają się do tego limitu. To jeszcze utrudnia sprawę. Jednakże w niniejszej publikacji wyjaśniono, które konkretnie transakcje nie powodują przekroczenia limitu wartości sprzedaży 200.000 zł umożliwiającego korzystanie ze zwolnienia podmiotowego z VAT.

Zwolnienie podmiotowe z VAT

Podmiotowe zwolnienie z VAT pozwala przedsiębiorcy na uniknięcie obowiązków płatności i rozliczania podatku od towarów i usług. Podatku, który obejmuje odpłatną sprzedaż towarów lub usług. Na mocy  art. 113 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 zwanej dalej ustawą o VAT) zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Przepis ten mówi, iż gdy u podatnika niebędącego czynnym podatnikiem VAT wartość sprzedaży przekroczy kwotę 200.000 zł w poprzednim roku kalendarzowym wtedy będzie on miał obowiązek do rejestracji do VAT (jako VAT-owiec nie korzystający już ze zwolnienia z VAT).

Należy podkreślić, iż zwolnienie podmiotowe z VAT to zwolnienie z uwagi na nieprzekroczenie wartości sprzedaży 200.000 zł. Jest to zupełnie inne zwolnienie od przedmiotowego zwolnienia z VAT, które dotyczy konkretnych rodzajów działalności. Sprzedaż towarów lub usług zwolnionych przedmiotowo z VAT nie jest ograniczona żadnymi limitami w tym limitem wartości sprzedaży 200.000 zł. Wątpliwość natomiast powstaje w tym, czym jest wspomniana wartość sprzedaży 200.000 zł a konkretnie limit wartości sprzedaży 200.000 zł, którego przekroczenie powoduje utratę zwolnienia podmiotowego z VAT.

Co oznacza sprzedaż w podatku VAT

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT przez sprzedaż polski podatnik powinien rozumieć:

• odpłatną dostawę towarów,
• odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski,
• eksport towarów z Polski poza terytorium UE,
• wewnątrzwspólnotową dostawę towarów dokonywaną z terytorium RP.

Warto zaznaczyć, iż przedsiębiorca, który korzysta z podmiotowego zwolnienia z VAT nie może dokonywać transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Musi zarejestrować się jako czynny podatnik VAT. Natomiast pozostałe 3 transakcje w tym eksport towarów może dokonywać podatnik korzystający ze zwolnienia podmiotowego z VAT.

Czego dotyczy limit wartości sprzedaży 200.000 zł

Przedsiębiorca przeprowadza różnego rodzaju transakcje także wtedy, kiedy korzysta jeszcze ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Póki nie przekroczy wartości sprzedaży 200.000 zł to będzie wciąż uprawniony do tego zwolnienia z VAT.

W tym miejscu należy podkreślić, iż nie wszystkie transakcje podatnika wliczają się do wartości sprzedaży.

Istotnym jest również to, iż do wartości limitu sprzedaży 200.000 zł nie wlicza się kwoty podatku VAT.

Przykład 1

Podatnik zwolniony podmiotowo z VAT (ze względu na nieprzekroczenie limitu obrotu 200.000 zł w poprzednim roku) prowadzi działalność gospodarczą w ramach, której wykonuje drewniane akcesoria meblowe.

W roku 2024 podatnik nadal korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Od początku 2024 roku do końca okresu 04/2024r. wartość sprzedaży z działalności podatnika wyniosła 165.000 zł.

W okresie 05/2024r. podatnik sprzedał samochód stanowiący środek trwały w działalności. Samochód ten podlegał amortyzacji. Wartość tej sprzedaży to 37.000 zł. Mimo, iż podatnik przekroczył wartość sprzedaży 200.000 zł to nadal może korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Sprzedaż składnika majątku zaliczonego do środków trwałych w działalności podatnika i podlegającego amortyzacji nie jest wliczany do limitu zwolnienia z VAT – 200.000 zł.

Przykład 2

Podatnik zwolniony podmiotowo z VAT prowadzi działalność gospodarczą w ramach, której świadczy usługi sprzedaży rowerów. Uzupełniającą usługą do sprzedaży roweru jest pośrednictwo w ubezpieczeniu zbywanych rowerów.

W roku 2024 podatnik nadal korzysta z powyższego zwolnienia z VAT. Od początku 2024 roku do końca okresu 06/2024r. wartość sprzedaży z działalności podatnika wyniosła 185.000 zł. W okresie 07/2024r. podatnik sprzedał 12 rowerów za łączną kwotę 19.500 zł.

Niemniej w całej wartości sprzedaży występuje też kwota 19.000 zł stanowiąca uzupełniające usługi ubezpieczeniowe. To powoduje, iż pomimo przekroczenia w okresie 07/2024r. limitu wartości sprzedaży 200.000 zł podatnik nadal będzie mógł korzystać ze zwolnienia z VAT z uwagi na to, iż przedmiotowe zwolnienie z VAT (nie podlegające pod żaden limit) dotyczy usług ubezpieczeniowych o charakterze pomocniczym. Wartość tych usług nie wlicza się do limitu zwolnienia z VAT.

Przykład 3

Podatnik zwolniony z VAT prowadzi działalność gospodarczą w ramach, której zakupuje i sprzedaje instrumenty finansowe. W roku 2024 podatnik nadal korzysta z powyższego zwolnienia z VAT. Od początku 2024 roku do końca okresu 05/2024r. wartość sprzedaży z działalności podatnika wyniosła 155.000 zł.

W okresie 06/2024r. podatnik sprzedał zakupione uprzednio walory (EUR / USD) i zyskał 65.000 zł. W okresie 06/2024r. przekroczył limit wartości sprzedaży 200.000 zł. Wobec czego nie będzie mógł już korzystać ze zwolnienia z VAT. Dlaczego? Skoro transakcje związane z instrumentami finansowymi są zwolnione przedmiotowo z VAT?

Transakcje związane z instrumentami finansowymi korzystają ze zwolnienia przedmiotowego z VAT, ale tylko te które mają charakter pomocniczy. Jeżeli podatnik wykonuje je jako jeden z rodzajów swojej działalności w takim wypadku nie będzie to zwolnienie przedmiotowe. Podatnik będzie podlegał pod zwolnienie podmiotowe do wysokości limitu wartości sprzedaży 200.000 zł. Jeżeli przekroczy ten limit wówczas będzie zobowiązany do rejestracji jako czynny podatnik VAT.

Przykład 4

Podatnik zwolniony przedmiotowo z VAT prowadzi od 3 lat działalność gospodarczą w ramach, której świadczy usługi fizjoterapii.

W roku 2024 podatnik nadal korzysta z powyższego zwolnienia z VAT. Niemniej od stycznia 2024r. podatnik dodatkowo prowadzi usługi księgowe.

Nawet jeżeli wartość sprzedaży usług fizjoterapii przekroczy limit 200.000 zł to podatnik będzie mógł korzystać ze zwolnienia przedmiotowego z VAT. Niemniej należy uważać w tym wypadku na jedną rzecz.

Jeżeli wartość sprzedanych usług księgowych przekroczy limit 200.000 zł (w roku rozpoczęcia świadczenia tych usług może być on niższy) wówczas podatnik będzie musiał zarejestrować się jako czynny podatnik VAT a ponadto:

1. utraci zwolnienie podmiotowe z VAT,
2. zachowa zwolnienie przedmiotowe z VAT z tytułu świadczenia usług fizjoterapii,
3. będzie zobligowany do ustalenia proporcji podatku VAT (proporcję sprzedaży opodatkowanej VAT do sprzedaży łącznie opodatkowanej i zwolnionej).

Autor:

Krzysztof Ulicki