Rozpoczęcie eksportu towarów wymaga organizacji wielu procesów począwszy od nabycia towarów przez organizację transportu, szukanie odbiorców po rejestrację do systemu celnego. Ta ostatnia czynność jest bezwzględnie wymagana, aby przedsiębiorca w ogóle mógł zgłosić towary do odprawy celnej. Po rejestracji do systemu celnego ECS2 przedsiębiorca otrzymuje numer eksportowy EORI, czyli swój identyfikator eksportera. Mając ten numer przedsiębiorca może zgłosić towary do odprawy celnej.
Gdy dochodzi do momentu rozliczeń wykonanego eksportu towarów powstaje wątpliwość czy aby w każdej sytuacji eksporter będzie miał prawo do zastosowania stawki 0% VAT?
Głównym dokumentem celnym potwierdzającym wywóz towarów, honorowanym przez fiskusa jest komunikat celny CC599C. Ustawa jednak wymienia też inne typy dokumentów uprawniających do zastosowania stawki 0% VAT dla eksportu towarów. Są też jednak przypadki, w których eksporter musi zastosować krajową stawkę VAT dla eksportowanych towarów, a więc np. 23% VAT, 5% VAT albo inną właściwą dla tych towarów.
Kiedy wystąpią takie okoliczności?
|
Spis treści:
- Czym jest transakcja eksportu towarów
- Eksport pośredni a eksport bezpośredni
- Eksport towarów opodatkowany jest stawką 0% VAT, czy zawsze?
- Eksport towarów opodatkowany stawką 23% VAT
|
Czym jest transakcja eksportu towarów
Zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2025 r. poz. 775 zwanej dalej ustawą o VAT) eksport towarów u polskiego przedsiębiorcy to dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium RP poza terytorium Unii Europejskiej przez:
a) dostawcę lub na jego rzecz, lub
b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium RP lub na jego rzecz
- z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych oraz turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych.
Eksport towarów dla polskiego sprzedawcy (z siedzibą na terytorium RP) to dostawa towarów, które będą wysyłane albo transportowane z terytorium RP poza terytorium Unii Europejskiej przez dostawcę lub na jego rzecz albo przez nabywcę posiadającego siedzibę poza terytorium RP lub na jego rzecz, jeżeli wywóz towarów poza terytorium UE jest potwierdzony przez właściwy organ celny.
Dostawa towarów zakwalifikowana jako eksport wymaga od sprzedawcy zgłoszenia ich do odprawy celnej, otrzymania potwierdzenia dokonania tej odprawy oraz transportu tych towarów poza obszar celny UE.
Eksport pośredni a eksport bezpośredni
Eksport bezpośredni to taki rodzaj eksportu, w którym wywóz towarów organizowany jest przez sprzedawcę lub na jego rzecz np. sprzedawca wynajmuje firmę transportową (lub agencję celną, która dysponuje takimi usługami) i ta firma lub agencja dokonuje transportu towaru w imieniu i na rzecz sprzedawcy. Z kolei eksport pośredni to taki rodzaj eksportu, w którym wywóz towarów organizowany jest przez nabywcę lub na jego rzecz np. to nabywca wynajmuje firmę transportową (lub agencję celną, która dysponuje takimi usługami) i ta firma lub agencja dokonuje transportu towaru w imieniu i na rzecz nabywcy.
Eksport towarów opodatkowany jest stawką 0% VAT, czy zawsze?
Podstawowa stawka VAT dla eksportu towarów to 0% VAT. Mówi o tym art. 41 ust. 6 ustawy o VAT. Natomiast stawka ta będzie mogła być zastosowana przez sprzedawcę dokonującego eksportu towarów, ale tylko gdy będą spełnione wszystkie warunki dla tego eksportu towarów.
|
UWAGA!
Stawka 0% VAT dla eksportu towarów może być użyta przez eksportera tylko wtedy, gdy podatnik dokonujący eksportu towarów jeszcze przed upływem terminu do złożenia ewidencji i deklaracji podatkowej (JPK_V7X), czyli przed upływem 25-tego dnia miesiąca następnego za miesiąc poprzedni otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej. |
Stawka 0% VAT dla eksportu towarów może być zastosowana, jeżeli:
- nastąpiła rejestracja sprzedawcy do systemu celno-skarbowego (sprzedawca otrzymuje w tym systemie indywidualny identyfikator dla siebie, jako podmiotu dokonującego eksportu towarów – numer EORI),
- dokona zgłoszenia celnego towarów, które zamierza eksportować,
- przekaże towary do odprawy celnej,
- uzyska finalnie komunikat elektroniczny CC599C (odpowiednik dawnego IE 599), który stanowi ostateczne potwierdzenie dokonania odprawy celnej – wywozu towarów (wymagany dla zastosowania stawki 0% VAT).
Jeżeli wszystkie etapy zostały wypełnione wówczas sprzedawca ma prawo do zastosowania stawki 0% VAT dla dokonywanego eksportu towarów. Warto jednak podkreślić, iż zgodnie z art. 41 ust. 6 ustawy o VAT poza ww. dokumentem CC599C innymi dokumentami potwierdzającymi wywóz towarów są w szczególności:
- dokument w formie elektronicznej otrzymany z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych albo potwierdzony przez właściwy organ celny wydruk tego dokumentu,
- dokument w formie elektronicznej pochodzący z systemu teleinformatycznego służącego do obsługi zgłoszeń wywozowych otrzymany, poza tym systemem, jeżeli zapewniona jest jego autentyczność,
- zgłoszenie wywozowe na piśmie utrwalonym w postaci papierowej złożone poza systemem teleinformatycznym służącym do obsługi zgłoszeń wywozowych albo jego kopia potwierdzona przez właściwy organ celny.
Jednakże nie jest to jeszcze zamknięty katalog innych dokumentów potwierdzających wywóz towarów.
Eksport towarów opodatkowany stawką 23% VAT
Eksport towarów niestety nie w każdej sytuacji będzie opodatkowany stawką 0% VAT.
W sytuacji, gdy podatnik dokonujący eksportu towarów przed upływem terminu do złożenia ewidencji i deklaracji podatkowej (JPK_V7X), czyli przed upływem 25-tego dnia miesiąca następnego za miesiąc poprzedni nie uzyskał jednego z ww. dokumentów potwierdzających wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej wtedy:
- w ogóle nie wykazuje tego eksportu towarów w ewidencji i deklaracji JPK_V7X, oraz
- wykazuje wartość eksportu towarów w okresie następnym, stosując stawkę podatku 0% VAT, ale pod warunkiem, że dysponuje jednym z ww. dokumentów potwierdzającym wywóz towarów poza UE przed upływem terminu do złożenia ewidencji i deklaracji podatkowej JPK_V7X za ten następny okres.
Może jednak zdarzyć się, że podatnik nie dysponuje jednym z ww. dokumentów potwierdzającym wywóz towarów poza UE ani w jednym ani w drugim miesiącu (termin a te okresy liczy się do dnia złożenia ewidencji i deklaracji JPK_V7X za jeden i za drugi okres). W takim wypadku sprzedawca ma obowiązek wykazać wartość eksportu towarów zastosowaniem stawki 23% VAT albo innej polskiej stawki VAT (np. 5% VAT) – właściwej dla eksportowanego towaru.
|
UWAGA!
Eksporter, który musiał wykazać krajową stawkę VAT, czyli 23% lub inną z uwagi na brak dokumentu celnego potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium UE przez ostatnie 2 miesiące rozliczeniowe, gdy otrzyma już ten dokument celny ma prawo do dokonania korekty. |
Zgodnie z art. 41 ust. 9 ustawy o VAT otrzymanie przez podatnika dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium UE w terminie późniejszym niż powyżej określony upoważnia podatnika do dokonania korekty podatku VAT należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał ten dokument.
Eksport towarów a zaliczka otrzymana przed jego dokonaniem
W przypadku, gdy eksporter otrzymał zaliczkę lub część należności przed dokonaniem eksportu towarów ma prawo zastosować stawkę podatku 0% VAT dla otrzymanej zaliczki lub całości należności pod warunkiem jednak, że:
- wywóz towarów nastąpi w terminie 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym eksporter otrzymał tę zapłatę, oraz
- podatnik w ww. terminie otrzymał jeden z ustawowo honorowanych dokumentów celnych potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE.
Jeżeli jednak eksporter nie spełni ww. warunków wówczas będzie zobligowany do zastosowania stawki 23% VAT. W tym wypadku eksporter będzie miał także prawo do korekty, jeżeli w późniejszym czasie otrzyma dokument celny potwierdzający wywóz. Niemniej w tym momencie warto wspomnieć o pewnym wyjątku.
|
UWAGA!
Stawkę 0% VAT dla otrzymanej zaliczki lub wpłaty całej należności na poczet eksportu towarów eksporter ma prawo zastosować także wtedy, kiedy wywóz towarów nastąpi w terminie późniejszym niż 6 miesięcy (licząc od końca miesiąca, w którym eksporter otrzymał tę zapłatę) pod warunkiem, że wywóz towarów w tym późniejszym terminie jest uzasadniony specyfiką realizacji tego rodzaju dostaw potwierdzoną warunkami dostawy, w których określono termin wywozu towarów. |
Autor:
Krzysztof Ulicki
Źródła:
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2025 r. poz. 775).
Ustawa z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061).
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163).
Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2025 r. poz. 278).
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2025 r. poz. 111).
