Od 1 stycznia 2026 r. usługi świadczone na rzecz podmiotów powiązanych mają zostać objęte jednolitą stawką ryczałtu w wysokości 17% – bez względu na dotychczas obowiązujące, często znacznie niższe stawki.
|
Spis treści:
- Zakres zmian
- Jak było do tej pory?
- Co się zmieni?
- Przykłady praktyczne
- Kogo obejmą zmiany?
- Skutki dla mikro i małych firm
|
Zakres zmian
Zmiana ta ma zostać wprowadzona poprzez nowelizację art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym (Dz.U. z 2025 r. poz. 843). Opublikowany we wrześniu projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (druk UD116), przewiduje, że od 1 stycznia 2026 r. przepis ten miałby brzmieć tak:
„1) 17% przychodów:
a) osiąganych w zakresie wolnych zawodów,
b) z tytułu świadczenia usług, o których mowa w pkt 2–3, pkt 4 lit. d w zakresie obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych oraz lit. e, pkt 5–7, jeżeli usługi świadczone są na rzecz podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym z podatnikiem, przy czym:
– w takim przypadku pkt 2–3, pkt 4 lit. d w zakresie obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych oraz lit. e oraz pkt 5–7 nie stosuje się,
– wielkość udziałów i praw, o których mowa w art. 23m ust. 2 pkt 1 lit. a–c ustawy o podatku dochodowym, wynosi co najmniej 5%;”.
|
UWAGA!
Zmiana ma zostać uchwalona w ramach pakietu reform podatkowych, z których większość ma wejść w życie 1 stycznia 2026 r.
|
Jak było do tej pory?
Dotychczas przedsiębiorcy rozliczający się w formie ryczałtu mogli korzystać z niższych stawek, np.:
- 8,5% (do 100 tys. zł) i 12,5% (powyżej) – np. dla usług niematerialnych,
- 5,5% – dla robót budowlanych,
- 3% – dla sprzedaży towarów.
W przypadku świadczenia usług na rzecz podmiotów powiązanych – np. własnej spółki – również stosowano powyższe stawki. Fiskus miał jedynie możliwość kwestionowania rynkowości cen zastosowanych w takiej transakcji.
Co się zmieni?
Jeśli przepis wejdzie w tym brzmieniu od 2026 r. w przypadku świadczenia konkretnych usług na rzecz podmiotów powiązanych, zastosowanie znajdzie stawka 17% ryczałtu od przychodu, a nie – jak wcześniej – 3%, 5,5%, 8,5% lub 12,5%.
Dotyczy to usług wymienionych w art. 12 ust. 1 pkt 2–7, w tym m.in.:
- usług budowlanych,
- usług handlowych,
- doradztwa, reklamy, badań rynku,
- obsługi nieruchomości (własnych lub dzierżawionych),
- usług projektowych i inżynierskich,
- robót montażowych i remontowych,
- usług wynajmu i najmu.
Przykłady praktyczne
| Rodzaj działalności |
Dotychczasowa stawka |
Nowa stawka (2026) |
| Wynajem lokalu własnej spółce |
8,5% |
17%
|
| Usługi doradcze dla spółki, w której mam 5% udziałów |
12% |
| Roboty budowlane wykonywane na rzecz spółki rodzinnej |
5,5% |
| Handel materiałami budowlanymi dla spółki żony |
3% |
Kogo obejmą zmiany?
Jeżeli zostaną uchwalone nowe przepisy będą miały zastosowanie, jeżeli usługi są świadczone na rzecz podmiotów powiązanych z podatnikiem w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4 updof.
Oznacza to m.in. sytuacje, gdy:
- podatnik posiada co najmniej 5% udziałów w spółce,
- pełni funkcję członka zarządu lub kluczowego decydenta,
- powiązania występują przez małżonka, krewnego lub powinowatego do drugiego stopnia,
- świadczy usługi w ramach samozatrudnienia na rzecz własnej spółki.
Skutki dla mikro i małych firm
Eksperci są zgodni: zmiana najmocniej uderzy w mikro- i małe firmy działające rodzinnie lub w strukturach właścicielskich. Potencjalne skutki to:
- utrata atrakcyjności ryczałtu jako formy opodatkowania,
- powrót do opodatkowania skalą lub stawką liniową (19% PIT),
- zwiększone ryzyko sporów z fiskusem o charakter relacji i zakres powiązań,
- odpływ samozatrudnionych z modelu B2B.
Autor:
Sławomir Biliński
Źródła:
