Kiedy opłaca się zwiększenie stawki amortyzacji?

Prowadząc własną działalność gospodarczą, musisz pamiętać o dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych. Wybierając określone stawki amortyzacyjne, zazwyczaj kierują się oni aktualnie obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawnymi. Nie jest to jednak wymóg konieczny w każdej sytuacji, w zależności od okoliczności można bowiem zdecydować się na obniżenie tych stawek lub ich podwyższenie. Warto pamiętać o tym, że pod pojęciem stawki amortyzacyjnej z reguły rozumie się wyrażone w procentach zużycie danego środka trwałego w przeciągu określonego czasu. Dzięki jej przemnożeniu przez pierwotną wartość danego środka można określić, jaką część tej wartości można zaliczyć w danym roku do kosztów podatkowych. Zwykle dążymy do zmniejszenia odpisów amortyzacyjnych, niekiedy jednak bardziej opłaca się ich podwyższenie.

Ogólne zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych

Wszelkie odnoszące się do tych kwestii uregulowania prawne zostały zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z nimi do skutecznego dokonania odpisów amortyzacyjnych niezbędne jest rzetelne prowadzenie ewidencji środków trwałych. Opłaty amortyzacyjne można wnosić jednorazowo przy końcu każdego roku podatkowego lub podzielić je na równe raty wpłacane co miesiąc, lub co kwartał.

Amortyzacja zwykle odbywa się w oparciu o jedną z wybranych metod wyliczania, czyli metody degresywnej, liniowej, indywidualnych stawek amortyzacyjnych oraz amortyzacji przyspieszonej. Wysokość kosztów amortyzacyjnych w dużej mierze zależy od działań podatnika, który w niektórych sytuacjach może postarać się o zmniejszenie wynikających z tego tytułu zobowiązań podatkowych. W niektórych wypadkach możliwe jest również zwiększanie wysokości odpisów amortyzacyjnych.

Co podlega odpisom amortyzacyjnym?

Zgodnie z obowiązującym prawem amortyzacją należy objąć wszystkie budowle, budynki, lokale. środki transportu, maszyny i urządzenia, a także inne przedmioty należące do podatnika, zdatne do użytkowania w dniu ich przejęcia. Za dodatkowe warunki uznaje się dłuższy niż 12 miesięcy prognozowany czas ich użytkowania oraz wykorzystywanie przez podatnika w związku z prowadzoną przez siebie firmą lub używanie w charakterze wynajętej, wydzierżawionej lub oddanej w leasing ruchomości bądź nieruchomości.

Podwyższanie stawek amortyzacyjnych

Jeśli podatnik zdecyduje się na podwyższenie stawki amortyzacyjnej, nową jej wartość stanowi iloczyn kwoty podanej w ogólnie przyjętym wykazie stawek oraz wybranego przez podatnika współczynnika, którego wysokość nie powinna przekraczać ustalonego w prawie maksymalnego poziomu. Stosownych podwyższonych odpisów dokonuje się od miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do wystąpienia przesłanek uzasadniających zmiany.

Najważniejszym uzasadnieniem dla podwyższenia tych stawek w przypadku budynków i budowli staje się ich użytkowanie: albo w złych warunkach (wtedy maksymalny współczynnik wynosi 1,4) albo w pogorszonych warunkach atmosferycznych(współczynnik 1,2). O złych warunkach używania nieruchomości mówi się zazwyczaj wtedy, gdy są one stale narażone na szkodliwe oddziaływanie niszczących środków chemicznych przechowywanych w danym budynku lub pochodzących ze środowiska zewnętrznego. Z kolei do pogorszonych warunków zalicza się działanie różnych czynników przyspieszających proces zużywania obiektu (woda, drgania, nagłe skoki temperatury itp.). Podwyższonymi stawkami amortyzacyjnymi można objąć również maszyny, urządzenia i pojazdy użytkowane w bardziej intensywny niż normalnie sposób. Może to dotyczyć sprzętów wykorzystywanych pod ziemią, w lesie, w górskim terenie, a także urządzeń pracujących nieustannie pomimo ich braku przystosowania do działania bez przerwy. Maksymalny współczynnik w tym wypadku wynosi 1,4.

Wyższe odpisy amortyzacyjne można także stosować względem maszyn i urządzeń, które podano szybkiemu postępowi technicznemu. Odnosi się to przede wszystkim do aparatury naukowo-badawczej i produkcyjnej, a także sprzętu, w którym wykorzystano najnowsze systemy komputerowe i układy mikroprocesorowe, pozwalające na efektywne spełnianie przez nich ich funkcji. Względem nich stosuje się współczynnik nie wyższy niż 2,0.

Opłacalność przyspieszonej amortyzacji

Podwyższenie stawek amortyzacyjnych – nawet jeśli jest możliwe w danym przypadku – nie zawsze okazuje się opłacalne dla przedsiębiorcy. Z tego rozwiązania zdecydowanie powinni zrezygnować te przedsiębiorstwa, u których uzyskiwane przychody są mniejsze niż koszty podatkowe. W ich przypadku doprowadziłoby to bowiem do zwiększenia obciążeń podatkowych. Zaleca się zatem, aby osoby te zadbały raczej o obniżenie swoich stawek amortyzacyjnych, a co za tym idzie, także zmniejszenie zobowiązań podatkowych. Jeśli natomiast przychód znacząco przewyższa koszty podatkowe, co jest spowodowane opłacaniem wysokiego podatku dochodowego przez firmę, można zdecydować się na amortyzację przyspieszoną. W tym wypadku doprowadzi ona bowiem obniżenia kwoty należnego podatku.

Autor: Łukasz Stachurski