Sprzedaż uszkodzonego firmowego samochodu a VAT

Kolizje, wypadki są niestety nieodłącznym zdarzeniem drogowym, które niekiedy towarzyszy także i osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą i odbywającym podróże służbowe i nie tylko.

Powstaje wówczas pytanie jakie skutki podatkowe w podatku VAT miałaby potencjalna sprzedaż uszkodzone samochodu. Powstają też i inne wątpliwości na które odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Środek trwały w firmie podlegający amortyzacji i niepodlegający amortyzacji

Jak mówi art. 22a ust. 1 z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2021 poz. 1128 zwana dalej ustawą o PDOF) podatnik może ująć w kosztach prowadzonej działalności miesięczne odpisy amortyzacyjne w odniesieniu do składników majątku, które spełniają warunki środka trwałego.

Środkiem trwałym jest składnik majątku, który:

1. Stanowi własność lub współwłasność podatnika,
2. został nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
3. jest kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
4. jego przewidywany okres używania jest dłuższy niż rok,
5. jest wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą,
6. jego wartość początkowa  przekracza 10.000 zł,
7. może być oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu operacyjnego.

Przedmiotem amortyzacji jak mówi art. 22a ust. 2 oraz art. 22c ust. 1 i 2 ustawy o PDOF mogą być:

• budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
• maszyny, urządzenia i środki transportu,
• spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
• licencje,
• autorskie lub pokrewne prawa majątkowe,
• prawo własności przemysłowej,
• know-how,
• wartość firmy,
• koszty prac rozwojowych,
• składniki majątku użytkowane na podstawie umowy leasingu finansowego,
• inne przedmioty

Opodatkowanie VAT zbycia firmowego samochodu osobowego

Trzeba zaznaczyć, iż jeżeli czynny podatnik VAT nabył do firmy samochód osobowy niezależnie od formy nabycia (na fakturę, na umowę) i wprowadził go na stan środków trwałych to jego sprzedaż będzie opodatkowania podatkiem VAT.

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega także sprzedaż firmowych samochodów, które zostały wprowadzone oświadczeniem do firmy.

Zatem niezależnie od formy nabycia samochodu osobowego do firmy, sprzedaż tego samochodu będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Warto jednak podkreślić, iż w niektórych przypadkach podatnik będzie mógł skorzystać z korzystniejszego opodatkowania podatkiem VAT zbycia samochodu firmowego.

Mowa tu o sprzedaży na podstawie faktury VAT-MARŻA. Kiedy będzie to możliwe? Odpowiedź w dalszej części publikacji.

Samochód firmowy uległ kolizji

W praktyce gospodarczej zdarza się, iż samochód osobowy stanowiący środek trwały w firmie ulega wypadkowi.

W takiej sytuacji przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT może m.in.:

1. sprzedać samochód w takim stanie jakim on się znajduje,
2. wyremontować go i użytkować nadal w działalności gospodarczej,
3. zezłomować tzn. sprzedaż go na złom firmie, która zajmuje się złomowaniem pojazdów samochodowych.

Należy w tym miejscu podkreślić, iż zbycie samochodów w powyższych przypadkach ponownie będzie podlegało opodatkowaniu VAT na takich samych zasadach, które wymieniono powyżej.

Z kolei na skutek przekazania uszkodzonego samochodu osobowego na cele zezłomowania, podatnik otrzyma od firmy dokonującej złomowania pojazdu samochodowego wynagrodzenie, które także będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Remont firmowego samochodu osobowego po wypadku

Niekiedy czynni podatnicy VAT decydują się na naprawę powypadkową firmowego samochodu osobowego i dalsze jego wykorzystywanie w firmie. Mowa tu o dalszym wykorzystaniu  w działalności gospodarczej opodatkowanej VAT (sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT).

Jeżeli podatnik wykorzystuje cały czas samochód na cele działalności, której sprzedaż jest opodatkowana podatkiem VAT wówczas ma prawo na mocy art. 86a ust. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. z 2022 r. poz. 931 zwanej dalej ustawą o VAT) odliczyć podatek VAT od faktur dokumentujących naprawę firmowego samochodu osobowego:

1. 50% podatku VAT z faktur za jego naprawę w przypadku przeznaczenia samochodu osobowego do używania w działalności mieszanej (używanego prywatnie i w firmie ale wprowadzonego na stan środków trwałych,
2. 100% podatku VAT z faktur jego za naprawdę w przypadku przeznaczenia samochodu osobowego do używania wyłącznie w działalności gospodarczej (użytkowanie tylko w firmie samochodu osobowego wprowadzonego na stan środków trwałych, użytek prywatny jest w tym wypadku wykluczony, taki pojazd musi też przed pierwszym użyciem zgłoszony do urzędu skarbowego za pomocą formularza VAT-26).

Sprzedaż powypadkowego samochodu osobowego na podstawie procedury VAT-MARŻA

W niektórych sytuacjach przedsiębiorca ma możliwość sprzedać samochód osobowy stanowiący środek trwały w działalności opodatkowując VAT za pomocą procedury VAT-MARŻA. Pozwala na opodatkowanie podatkiem VAT (23%) sumy stanowiącej różnicę kwotą za jaką przedsiębiorca nabył samochód osobowy a kwotą za jaką chce sprzedaż ten samochód w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Powołując się na art. 120 ust. 4 ustawy o VAT  w przypadku podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika w ramach prowadzonej działalności, w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Przez towary używane prawodawca uważa ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie, antyki, metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112).

Przedsiębiorca który chciałby zastosować procedurę VAT-MARŻĘ dla opodatkowania sprzedaży firmowego samochodu osobowego może to zrobić jeżeli nabył przedmiotowy samochód od:

1. osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem VAT, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej,
2. podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana na zasadzie VAT-MARŻA,
3. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (zwolnienie przedmiotowe) lub art. 113 ustawy o VAT (zwolnienie podmiotowe),
4. podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających zasadom opodatkowania według procedury VAT-MARŻY, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Warto w tym miejscu przywołać stanowisko Dyrektora KIS ujęte w interpretacji indywidualnej z dnia 21.02.2020r. o sygn. 0114-KDIP1-3.4012.53.2020.1.PRM w którym mówi, iż (…) Wspólną cechą wszystkich przedstawionych w ww. przepisie przypadków, warunkujących zastosowanie szczególnej procedury opodatkowania marży, jest to, że podmiot sprzedający używany towar pozbawiony był prawa do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego przy jego nabyciu. Ponadto, jak wynika z przepisu art. 120 ust. 4 ustawy o VAT, warunkiem niezbędnym do zastosowania tej procedury jest określenie, że towar został jednak nabyty w celu odsprzedaży (także w sytuacji, gdy samochód ten przed odsprzedażą podatnik użytkował dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca nabył samochód używany marki (...), rok produkcji (...), na podstawie faktury VAT-marża. Auto zostało nabyte w celu odsprzedaży, a przed odsprzedażą było/jest używane w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Wnioskodawca jest podatnikiem podatku VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości odsprzedania ww. samochodu osobowego z zastosowaniem procedury VAT-marża.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca będzie miał prawo zastosowania procedury opodatkowania marży przy sprzedaży samochodu używanego marki (...), rok produkcji (...). Spełnione zostaną przesłanki pozwalające na zastosowanie ww. procedury. Pojazd został zakupiony w celu dalszej odsprzedaży i spełnia warunki uznania go za towar używany w myśl art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Ponadto Wnioskodawca nabył auto, w (...) r., w drodze transakcji opodatkowanej VAT z zastosowaniem procedury VAT-marża.

Reasumując należy stwierdzić, że dokonując sprzedaży środka trwałego, w postaci używanego samochodu osobowego marki (...) zakupionego na fakturę VAT-marża, Wnioskodawca ma prawo wystawić fakturę VAT-marża zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy o VAT. (…).

Końcowo należy podkreślić, iż samochód powypadkowy, który nie został poddany likwidacji jeszcze w ramach działalności gospodarczej przy spełnieniu powyższych warunków przedsiębiorca będzie mógł sprzedać opodatkowując procedurą VAT-MARŻA.

Końcowo warto dodać, iż niekiedy sprzedaż firmowego samochodu będzie wiązać się jeszcze z obowiązkiem korekty podatku VAT naliczonego, który przedsiębiorca miał prawo odliczyć przy nabyciu tegoż pojazdu. Jednak te zagadnienie będzie przedmiotem odrębnej publikacji.

Autor: Krzysztof Ulicki