Przychód a dochód z działalności gospodarczej

Przychód i dochód to dwie kategorie finansowe towarzyszące osobom fizycznym, osobom prawnym prowadzącym działalność gospodarczą jak i nie prowadzącym działalności gospodarczej.

Przychód to nie to samo co dochód. Różnice pomiędzy nimi są istotne. Warto je zrozumieć zanim jeszcze rozpocznie się działalność gospodarczą. W niniejszej publikacji skupiono uwagę na rozróżnienie kategorii przychodu oraz dochodu osiąganego przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

 

Przychód osiągany przez osobę fizyczną

Przychodem u osoby fizycznej są wszelkie zarobki albo potencjalnie osiągalne zarobki. Oznacza to, że nie tylko otrzymane pieniądze będą przychodem u osoby fizycznej a już nawet tytułu do uzyskania tych pieniędzy. Tak więc przychodem u osoby fizycznej będzie tytuł do uzyskania tego przychodu (nawet przyszłego) jak i środki pieniężne a niekiedy i nieodpłatnie otrzymane rzeczy, towary, składniki majątku, usługi. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych tytuł do osiągnięcia zarobku określa się mianem źródła przychodu.

Źródłem przychodu u osoby fizycznej może być np. wynagrodzenie z umowy o pracę, umowy zlecenie, umowy o dzieło, renty, emerytury, nieodpłatnie otrzymanego towaru, ze sprzedaży samochodu czy też z działalności gospodarczej.

 

Przychód osoby fizycznej z prowadzonej działalności gospodarczej

Jednym ze źródeł przychodu, z której osoba fizyczna może czerpać zarobek są przychody z działalności gospodarczej.

Przychodem z działalności gospodarczej będzie wszystko to co zarobi przedsiębiorca, a więc wszystkie środki pieniężne, które są jemu należne na podstawie konkretnego ustalenia choćby nie zostały jeszcze otrzymane.

Przychód z działalności gospodarczej powstaje w momencie:

1. wykonania usługi albo dostarczenia towarów,
2. wystawienia faktury,
3. otrzymania całości należności za dokonaną sprzedaż (nie jest to zaliczka).

 

Przychód z działalności gospodarczej przedsiębiorca musi pomniejszyć o wartość zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Przychód z działalności gospodarczej:

1. u czynnych podatników VAT wyraża się w kwocie netto bez doliczonego podatku VAT,
2. u podatników zwolnionych z VAT wyrażony jest w kwocie brutto, bez doliczonego podatku VAT z uwagi na niepodleganie opodatkowaniu VAT wykonanej usługi lub dostawy towaru (kwota brutto i netto są zatem takie same).

 

Przykłady przychodów zaprezentowano w tabeli.

 

 

Typowe przychody z działalności gospodarczej
Lp.	Typ przychodu
1.	Przychód ze sprzedaży towarów lub usług (w momencie wykonania usługi, dostawy towarów, wystawienia faktury, otrzymania należności)
2.	Przychody ze sprzedaży środków trwałych
3.	Przychody z tytuły otrzymanych dotacji, subwencji
4.	Przychody z różnic kursowych
5.	Przychody z otrzymanych odsetek od lokat, rachunków płatniczych, różnego rodzaju umów
6.	Przychodu z różnego rodzaju umów np. z wynajmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze
7.	Przychody z odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej
8.	Przychody z otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń
9.	Przychody z tytułu przedawnionych wierzytelności (zobowiązań)
10.	Wiele innych

 

 

Przychód osoby fizycznej z działalności gospodarczej a stosowana forma opodatkowania

Wyjaśnienie tych zagadnień powinno być poprzedzone zwróceniem uwagi na formę opodatkowania jaką stosuje podatnik.

Kategoria przychodu i dochodu używana jest przez ustawodawcę do obliczenia podatku dochodowego z prowadzonej działalności. Należy jednak odnieść to do stosowanej przez podatnika formy opodatkowania. W przypadku stosowania karty podatkowej nie występuje ani przychód ani dochód w świetle ustawy o PIT. Oczywiście podatnik uzyskuje i przychód i też dochód, ale nie są one brane pod uwagę do wyliczenia podatku. Może je obliczać wyłącznie na własne potrzeby analityczne. W pozostałych formach opodatkowania występuje przychód (ryczałt) oraz przychód i dochód (skala podatkowa albo podatek liniowy).

 

 

PRZYCHÓD Z DZIAŁALNOŚCI	DOCHÓD Z DZIAŁALNOŚCI
Wszelkie przysporzenia w ramach działalności	PRZYCHÓD Z DZIAŁALNOŚCI – KOSZTY ICH UZYSKANIA

 

 

Przychód niezależnie od stosowanej formy opodatkowania ma takie same znaczenie i jest osiągany z tych samych tytułów w ramach źródła z działalności gospodarczej. Istotne różnice natomiast występują przy obliczeniu podatku dochodowego.

 

 

FORMA OPODATKOWANIA	CO PODLEGA OPODATKOWANIU
Skala podatkowa albo podatek liniowy	Dochód
Ryczałt	Przychód
Karta podatkowa	Sztywna stawka podatku niezależna od przychodu i dochodu a zależna np. od liczby mieszkańców, liczby pracowników itp.

 

 

Przychód a dochód z działalności gospodarczej w skali podatkowej albo podatku liniowym

Kategoria przychodu i dochodu z działalności na cele obliczenia podatku dochodowego występuje, gdy przedsiębiorca stosuje skalę podatkową albo podatek liniowy jako formę opodatkowania dochodu z działalności. Czym jest przychód z działalności zostało już wyjaśnione powyżej.

Natomiast dochodem z działalności będzie różnica pomiędzy przychodami z działalności a kosztami ich uzyskania.

 

 

DOCHÓD Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ SKALA PODATKOWA ALBO PODATEK LINIOWY

DOCHÓD Z DZIAŁALNOŚCI = PRZYCHÓD – KOSZT

 

 

Dochodem z działalności będzie więc przychód z działalności pomniejszony o wszelkie koszty dotyczące działalności gospodarczej a więc związane z osiągnięciem tego przychodu.

Kosztami związanymi z działalnością gospodarczą mogą być takie wydatki jak:

1. materiały, towary,
2. wyposażenie firmy,
3. środki trwałe,
4. media,
5. artykuły biurowe,
6. wynagrodzenia pracowników, zleceniobiorców i składki ZUS od wypłaconych wynagrodzeń,
7. różnego rodzaju usługi niezbędne do prowadzenia działalności – usługi księgowe, internetowe, informatyczne, prawnicze, biurowe, leasingu, najmu, bankowe, budowlane, remontowe, telekomunikacyjne, pocztowe, kurierskie, wiele innych,
8. koszty eksploatacji pojazdów samochodowych używanych w działalności – naprawy, przeglądy, wymiany opon, paliwo, opłaty za parking, przejazd autostradą, inne koszty związane z użytkowaniem pojazdów w działalności,
9. niekiedy podatki – VAT nieodliczany, PCC, inne (nie dotyczy podatków dochodowych),
10. pozostałe wydatki.

 

Wśród kosztów związanych z prowadzoną działalnością znajdą się także:

1. zapłacone składki ZUS społeczne przedsiębiorcy, które można odliczyć także od dochodu zamiast ujmować je w kosztach firmy,
2. zapłacone składki ZUS zdrowotne przedsiębiorcy do rocznego limitu 10.200 zł – dotyczy tylko podatku liniowego, na skali podatkowej w ogóle nie można w koszty ujmować zapłaconej składki zdrowotnej.

 

Przychody pomniejszone o koszty uzyskania przychodu dadzą dochód z działalności gospodarczej. Dochód ten będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych:

• według skali podatkowej 12%, 32% (podatek pomniejszony o kwotę wolną od podatku aktualnie w 2023 roku 3.600 zł),
• według podatku liniowego 19% (nie występuje kwota wolna od podatku).

 

 

DOCHÓD Z DZIAŁALNOŚCI = PODSTAWA OPODATKOWANIA PODATKIEM DOCHODOWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH (PIT – SKALA ALBO LINIOWY)

PODSTAWA OPODATKOWANIA PIT x STAWKA PODATKU = PODATEK DO ZAPŁATY: w skali podatkowej występuje roczna kwota wolna od podatku 3.600 zł, w podatku liniowy brak kwoty wolnej od podatku 3.600 zł.

 

 

Przychód z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem

Jeżeli przedsiębiorca stosuje ryczałt jako formę opodatkowania wówczas prawodawca do określenia podstawy opodatkowania posłużył się jedynie kategorią przychodu i jednocześnie nie zezwolił na ujęcie dokonanych wydatków w kosztach uzyskania przychodu. Przedmiotem przychodu w ryczałcie są podobne elementy co w działalności opodatkowanej podatkiem liniowym czy skalą podatkową. Przychód w ryczałcie zanim zostanie opodatkowany odpowiednią stawką ryczałtową, może być pomniejszony o zapłacone składki ZUS społeczne przedsiębiorcy.

Dla przypomnienia przychód z działalności gospodarczej niezależnie czy opodatkowany jest skalą podatkową, podatkiem liniowym czy ryczałtem powstaje w momencie:

1. wykonania usługi albo dostarczenia towarów,
2. wystawienia faktury,
3. otrzymania całości należności za dokonaną sprzedaż (nie jest to zaliczka).

 

U podatników stosujących ryczałt jako formę opodatkowania analizuję się więc osiągnięte przychody w kontekście analityczno – podatkowym. Do obliczenia podatku nie ujmuje się kosztów poza składkami ZUS społecznymi i zdrowotnymi.

Stosując ryczałt zapłaconych składek ZUS nie ujmuje się w kosztach a odlicza od osiągniętego przychodu. Od przychodu na ryczałcie można odliczyć:

1. zapłacone składki ZUS społeczne przedsiębiorcy,
2. zapłacone składki ZUS zdrowotne przedsiębiorcy w wysokości 50%.

Przychód z działalności opodatkowanej ryczałtem pomniejszony o zapłacone składki ZUS przedsiębiorcy oraz 50% zapłaconej składki zdrowotnej stanowi przychód podlegający opodatkowaniu właściwą stawką ryczałtu.

 

 

PRZYCHÓD Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ OPODATKOWANEJ RYCZAŁTEM

PRZYCHÓD Z DZIAŁALNOŚCI – ZAPŁACONE SKŁADKI ZUS SPOŁECZNE ORAZ 50% ZDROWOTNYCH = PRZYCHÓD DO OPODATKOWANIA

PRZYCHÓD DO OPODATKOWANIA x WŁAŚCIWA STAWKA RYCZAŁTU = PODATEK DO ZAPŁATY

 

 

 

 

Autor:

Krzysztof Ulicki