Składka zdrowotna na ryczałcie - optymalizacja - część 1

Czy istnieje możliwość ponoszenia niższych składek zdrowotnych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej na ryczałcie? Tylko przez pewien okres czasu. Warto jednak przyjrzeć się pewnemu rozwiązaniu, dzięki któremu przedsiębiorca przez określony czas będzie opłacał niższą składkę zdrowotną z działalności na ryczałcie.

Kto jest zobowiązany do zapłaty składki zdrowotnej

Jednymi z osób zobowiązanych do opłacania składki zdrowotnej są przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, z której przychody są opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym.

Przedsiębiorcy opłacający za siebie składkę zdrowotną na ryczałcie (także na skali podatkowej, podatku liniowym, karcie podatkowej czy prowadząc działalność jako wspólnik spółek osobowych) mają obowiązek:

1. obliczać co miesiąc kwotę składki zdrowotnej,
2. deklarować wysokości podstawy i składki zdrowotnej w miesięcznej deklaracji ZUS,
3. opłacać comiesięczną obliczoną składkę zdrowotną,
4. ustalać roczną składkę zdrowotną oraz dopłacić różnicę albo zawnioskować o zwrot.

Wysokość składki zdrowotnej na ryczałcie

Na mocy art. 81 ust. 2f z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465) zwanej dalej ustawą o NFZ przedsiębiorca stosujący ryczałt jako formę opodatkowania przychodów z działalności ma obowiązek obliczyć i odprowadzać miesięczną składkę zdrowotną.

Miesięczna składka zdrowotna na rok 2024 obliczana jest od podstawy stanowiącej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku 2023 poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie za IV kwartał roku 2024 wynosi: 7.767,85 zł (brutto).

Składka zdrowotna na ryczałcie

Miesięczna składka zdrowotna przedsiębiorcy na ryczałcie może być ustalana (opłacana) w oparciu o przychody osiągnięte z działalności gospodarczej na ryczałcie w roku kalendarzowym, za który jest ona opłacana. Po zakończeniu roku kalendarzowego przedsiębiorca na ryczałcie (ale też na skali podatkowej i podatku liniowym) ma obowiązek dokonać rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w terminie do 20 maja roku następnego po roku rozliczeniowym (do 20 maja 2024r. za rok 2023). Powstaje jednak pewna wątpliwość. Czy istnieje możliwość obniżenia miesięcznej (rocznej składki zdrowotnej)? Tak, jest taka możliwość. Przedsiębiorca może skorzystać z tzw. uproszczonej składki zdrowotnej. Kiedy takie rozwiązanie będzie korzystne?

Optymalizacja składki zdrowotnej na ryczałcie

Podatnik korzystający z ryczałtu jako formy opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej ma do wyboru dwie możliwości ustalania miesięcznej składki zdrowotnej przedsiębiorcy do zapłaty:

1. na podstawie przychodów z danego roku – narastająco od początku roku,
2. metodą uproszczoną a więc na podstawie rocznego przychodu z ubiegłego roku,

Metoda uproszczona polega na tym, iż wysokość miesięcznej składki zdrowotnej na cały dany rok rozliczeniowym podatnik ustalana na podstawie kwoty przychodu za rok poprzedni minus zapłacone w tym roku składki ZUS społeczne przedsiębiorcy.

Zgodnie z art. 81 ust. 2h ustawy o NFZ przedsiębiorca na ryczałcie może skorzystać z uproszczonego ustalania miesięcznej składki zdrowotnej na kolejny rok kalendarzowy, jeżeli:

1. przez cały poprzedni rok kalendarzowy prowadził działalność gospodarczą,
2. przychody z tej działalności w poprzednim roku były opodatkowane skalą podatkową lub podatkiem liniowym (włączając w to opodatkowanie IP BOX), lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych ale w nowym roku przedsiębiorca stosuje ryczałt.

Tak ustaloną miesięczną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczony stosuje przez cały rok kalendarzowy.

Jeżeli przedsiębiorca ma niższy przychód w zeszłym roku niż przychód, który będzie miał w danym roku wówczas staje się opłacalne skorzystanie z uproszczonej metody ustalania składki zdrowotnej.

Przykład 1

Przedsiębiorca uzyskał przez cały rok 2023 przychody z działalności opodatkowanej ryczałtem po pomniejszeniu o zapłacone w roku 2023 składki ZUS społecznych przedsiębiorcy w kwocie 58 000 zł.

Wobec spełnienia warunku dla ustalania uproszczonej składki zdrowotnej przedsiębiorca chce w roku 2024 skorzystać z tej formy obliczania miesięcznej składki zdrowotnej.

Przedsiębiorca przez cały rok 2024 opłaca miesięczne składki zdrowotne w wysokości 419,46 zł. Składka ta jest ustalona na podstawie przychodu z roku 2023 wynoszącego: 58 000 zł.

Jeżeli przedsiębiorca także w roku 2024 nie przekroczył kwoty przychodu pomniejszonego o zapłacone składki ZUS społeczne wówczas przy rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej za rok 2024 nie miałby żadnej dopłaty (oczywiście jeżeli wszystkie składki ZUS za rok 2024 byłyby uregulowane).

Jednakże w tej sytuacji przekroczył w 2024 limit przychodów 60 000 zł. Niemniej nawet po przekroczeniu tego limitu opłaca do końca roku miesięczną składkę zdrowotną (ustaloną metodą uproszczoną) w kwocie 419,46 zł.

Dopiero w rozliczeniu rocznym będzie musiał wykazać rozliczenie za cały rok na podstawie przychodów uzyskanych w roku 2024 oraz dopłacić różnicę.

Różnica w rocznej składce zdrowotnej do dopłaty za rok 2024 będzie wynosić:

3 355,80 zł à 8.389,32 zł (699,11 zł x 12 miesięcy) – 5.033,52 zł (419,46 zł x 12 miesięcy)

Autor:

Krzysztof Ulicki