Zawieszenie działalności - obowiązki przedsiębiorcy

Mniej korzystne okoliczności prowadzenia działalności czy pogarszająca się koniunktura gospodarki w określonym sektorze działalności mogą skłaniać niektórych przedsiębiorców do zawieszenia prowadzonej działalności gospodarczej.

Warto aby przedsiębiorca wiedział co może w trakcie zawieszenia działalności. Z czego jest zwolniony a czego wręcz nie może wykonywać.

Czy każdy podatnik może zawiesić prowadzenie działalności gospodarczej?

Obowiązki ale i zwolnienia z pewnych czynności w czasie zawieszenia działalności gospodarczej zawarte są m.in. w ustawie z dnia:

• 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 (zwanej dalej ustawą o VAT),
• 06.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221 (zwanej dalej ustawą Prawo przedsiębiorców),
• 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 (zwanej dalej ustawą o PDOF).

Podatników prowadzących działalność gospodarczą można podzielić ogólnie rzecz biorcą na dwie grupy:

1. Podatnicy, dla których właściwym rejestrem podmiotów prowadzących działalność gospodarczą jest ewidencja – CEIDG,
2. Podatnicy, dla których właściwym rejestrem podmiotów prowadzących działalność gospodarczą jest – KRS.

Obie grupy podatników mogą zawiesić prowadzenie działalności gospodarczej jednakże zanim tego dokonają muszą jeszcze wypełnić kilka warunków.

Zawieszenie działalność gospodarczej podatnicy z CEIDG dokonują za pomocą portalu CEIDG, natomiast podatnicy wpisani do KRS muszą złożyć wniosek do KRS z załączoną uchwała zarządu o zatwierdzeniu zwieszenia działalności oraz oświadczeniu zarządu o niezatrudnianiu pracowników.

Zanim podatnik dokona zawieszenia działalności gospodarczej

Podatnicy obu grup zanim zawieszą prowadzenie działalności gospodarczej muszą rozwiązać umowę z wszystkimi pracownikami, z którymi posiadają aktywną umowę o pracę za wyjątkiem pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim lub wychowawczym.

Drugą kwestią, nad którą musi pochylić się podatnik to okres zawieszenia działalności gospodarczej:

1. podatnicy wpisani do rejestru CEIDG, mogą zawiesić działalność na okres bezterminowy a minimalny okres zawieszenia to 30 dni,
2. podatnicy wpisani do KRS mogą zawiesić działalność na maksymalnie 2 lata natomiast minimalny okres zawieszenia to 30 dni.

Warto podkreślić, iż wyjątkiem od reguły jest tutaj spółka cywilna. Wspólnicy spółki cywilnej będący osobami fizycznymi są wpisani do rejestru CEIDG. Jeżeli spółka cywilna zdecydowałaby o zawieszeniu działalności to wszyscy wspólnicy – osoby fizyczne muszą zawiesić działalność w CEIDG.

Zawieszenie działalności gospodarczej a obowiązki w PIT, CIT

Podatnik, który dokona zawieszenia działalności gospodarczej ma wciąż pewne obowiązki względem fiskusa.

Jeśli chodzi o obowiązki w PIT czy CIT ale i czynności, które ustawodawca dopuszcza w trakcie zawieszenia to:

1. obowiązek zapłaty zaliczek albo rocznego podatku dochodowego, który wystąpił w trakcie zawieszenia działalności a dotyczył okresu sprzed zawieszenia lub sprzedaży środka trwałego w trakcie okresu zawieszenia,
2. ponoszenie kosztów stałych, które to często występują także i w trakcie zawieszenia działalności,
3. sprzedaż środków trwałych,
4. uzyskiwanie przychodów finansowych,
5. prowadzenie niezbędnych czynności służących zabezpieczeniu przychodów z działalności gospodarczej,
6. realizacja ulgi na złe długi,
7. składanie rocznych zeznań podatkowych,
8. zapłata wszelkich zobowiązań powstałych przed okresem zawieszenia (niekiedy w trakcie okresu zawieszenia),
9. wykonywanie innych obowiązków nakazanych przepisami prawa,
10. podatnik bierze udział w postępowaniach sądowych, podatkowych czy też administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,
11. dopuszczalne jest prowadzenie kontroli względem podatnika, który zawiesił działalność.

Zawieszenie działalności gospodarczej a obowiązki w VAT

Kolejną kwestią nad jaką zastanawiają się podatnicy to obowiązki ale i zwolnienia z niektórych czynności względem rozliczeń w podatku VAT.

Należy podkreślić, iż jeżeli czynny podatnik VAT nie rozpoczyna okresu zawieszenia od 1-ego dnia miesiąca, wówczas za ten miesiąc jest zobowiązany jeszcze złożyć ewidencję i deklarację JPK_V7.

Tak samo wygląda sytuacja, gdy czynny podatnik VAT wznawia działalność w inny dzień miesiąca niż od 1-ego.

Zatem za miesiące w trakcie, których czynny podatnik VAT zawiesił lub odwiesił działalność gospodarczą ma on obowiązek złożyć ewidencję i deklarację JPK_V7.

Podatnik dokonujący zawieszenia działalności jest zwolniony z:

1. składania miesięcznej ewidencji VAT (części ewidencyjnej JPK_V7) chyba że wystąpi sprzedaż opodatkowana VAT,
2. składania miesięcznej albo kwartalnej deklaracji VAT (części deklaracyjnej JPK_V7) chyba że wystąpi sprzedaż opodatkowana VAT,
3. opłacania podatku VAT, chyba że dotyczy zaległości w VAT lub podatku VAT do zapłaty z okresu przed zwieszeniem działalności lub gdy wystąpiła sprzedaż środka trwałego albo inna sprzedaż towarów lub usług opodatkowana VAT.

Natomiast podatnik w trakcie zawieszenia działalności ma obowiązek, (niekiedy możliwość):

1. ponosić koszty stałe towarzyszące podatnikowi także w okresie zawieszenia działalności a więc ma możliwość odliczenia podatku VAT,

1. prowadzenia sprzedaży opodatkowanej VAT ale zanim ją zrealizuje, to musi wysłać zawiadomienie do właściwego urzędu skarbowego informujące urząd o tym zdarzeniu,
2. prowadzenia niezbędnych czynności służących zabezpieczeniu przychodów z działalności gospodarczej,
3. nieopłacania podatku VAT, chyba że miała miejsce sprzedaż opodatkowana VAT albo zobowiązanie w VAT (zaległość) powstało przed okresem zawieszenia działalności,
4. skorzystania z ulgi na złe długi,
5. składania korekt VAT,
6. wykonywanie innych obowiązków nakazanych przepisami prawa,
7. podatnik bierze udział w postępowaniach sądowych, podatkowych czy też administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,
8. dopuszczalne jest prowadzenie kontroli względem podatnika, który zawiesił działalność.

Zawieszenie działalności gospodarczej a obowiązki w ZUS

Skutki zawieszenia działalności gospodarczej obejmują także obszar zobowiązań wobec ZUS nie tylko z tytułu opłacania składek ale i składania deklaracji ZUS. W trakcie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca:

1. nie musi opłacać składek społecznych,
2. nie musi opłacać składki zdrowotnej,
3. nie podlega ubezpieczeniom społecznym,
4. nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu,
5. nie musi składać miesięcznych deklaracji ZUS, (nie dotyczy to sytuacji, w której przedsiębiorca posiada zleceniobiorców lub umowy o dzieło albo pracowników w przypadkach wcześniej wymienionych),
6. pozostałe kwestie.

Autor: Krzysztof Ulicki