W toku prowadzonej działalności gospodarczej mogą wystąpić różne zdarzenia powodujące pozytywne jak i negatywne skutki dla przedsiębiorcy. Niekiedy może mieć miejsce zwykłe niedopatrzenie przedsiębiorcy z powodu natłoku obowiązków. Część z tych sytuacji może przyczynić się do wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru czynnych podatników VAT. Kiedy dokładnie może to nastąpić?
|
Spis treści:
- Co oznacza wykreślenie podatnika z rejestru VAT
- Kiedy urząd skarbowy może wykreślić podatnika z rejestru VAT
- Inne przypadki wykreślenia podatnika z rejestru VAT
|
Co oznacza wykreślenie podatnika z rejestru VAT
Rejestr podatników VAT, jakim dysponuje administracja skarbowa to ewidencja zawierająca wykaz podatników VAT:
- czynnych oraz
- zwolnionych.
Podatnicy zwolnieni z VAT mają także możliwość rejestracji jako podatnicy zwolnieni z VAT. Warto wspomnieć też, iż niektórzy podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT rejestrują się jako podatnicy unijni (VAT-UE) dla realizacji importu usług spoza Polski, sprzedaży usług do firm w UE czy wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.
Wykreślenie podatnika z rejestru VAT oznacza, więc wyłączenie jego statusu VAT, jaki do tej pory był do niego przynależny. Za tym oczywiście podążają kwestie możliwości i obowiązków, jakie dawał i jakich od nich wymagał dany status podatkowy np. status podatkowy – czynny podatnik VAT.
Przykładowo wykreślenie czynnego podatnika VAT z rejestru VAT oznacza tyle, że od tej pory podatnik nie ma możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego z otrzymanych faktur, ale też nie dolicza podatku VAT do dokonywanej sprzedaży, nie składa deklaracji JPK_V7X, nie opłaca podatku VAT poza wyjątkowymi sytuacjami i nie dokonuje pozostałych czynności wynikających z bycia czynnym podatnikiem VAT.
Obowiązki czynnego podatnika VAT w różnych zakresach przedstawia ustawa z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2025 r. poz. 775 zwana dalej ustawą o VAT).
Kiedy urząd skarbowy może wykreślić podatnika z rejestru VAT
Urząd skarbowy może wykreślić podatnika z wielu różnych przyczyn. Poniżej przedstawiono przyczyny z tytułu, których urząd skarbowy może wykreślić podatnika z rejestru VAT.
| Przyczyny wykreślenia podatnika z rejestru VAT bez konieczności zawiadamiania o tym podatnika |
| Lp. |
Okoliczności |
| 1. |
Podatnik nie istnieje |
| 2. |
Mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem |
| 3. |
Dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym w formularzu VAT okażą się niezgodne ze stanem faktycznym |
| 4. |
Podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego, dyrektora izby administracji skarbowej lub Szefa Krajowej Administracji Skarbowej |
| 5. |
Posiadane informacje wskazują na prowadzenie przez podatnika działań z zamiarem wykorzystania działalności banków lub spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi |
| 6. |
Wobec tego podatnika sąd orzekł, na podstawie odrębnych przepisów, zakaz prowadzenia działalności gospodarczej |
To nie koniec przyczyn skutkujących wykreśleniem podatnika z rejestru VAT. Jednak w kolejnych przyczynach występują także przypadki odstąpienia od wykreślenia albo przywrócenia podatnika do rejestru VAT z takim samym statusem jak przed wykreśleniem.
| Przyczyny wykreślenia podatnika z rejestru VAT |
| Okoliczności wykreślenia |
Okoliczności braku wykreślenia |
| Podatnik zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej na okres, co najmniej 6 kolejnych miesięcy |
Jeżeli podatnik w okresie zawieszenia działalności gospodarczej będzie wykonywał sprzedaż to jest on zobligowany przed dniem:
- zawieszenia działalności gospodarczej albo
- rozpoczęcia wykonywania takich czynności w okresie zawieszenia działalności gospodarczej
- zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego, wskazując okres, w którym będzie wykonywał te czynności.
Naczelnik urzędu skarbowego nie wykreśla podatnika z rejestru albo przywraca zarejestrowanie podatnika, jako podatnika VAT na okres wskazany w zawiadomieniu. Jeżeli okres wskazany w zawiadomieniu jest krótszy od okresu zawieszenia działalności gospodarczej |
| Podatnik będąc obowiązanym do złożenia deklaracji JPK_V7X nie złożył takich deklaracji za 3 kolejne miesiące lub takiej deklaracji za kwartał |
Urząd skarbowy nie wykreśli podatnika z rejestru VAT w przypadku, gdy w wyniku wezwania podatnik udowodni, że prowadzi opodatkowaną podatkiem VAT działalność gospodarczą oraz złoży niezwłocznie brakujące deklaracje JPK_V7X |
| Podatnik składał przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracje JPK_V7X, w których nie wykazał sprzedaży, nabycia towarów lub usług ani importu towarów z kwotami podatku VAT do odliczenia |
Urząd skarbowy nie wykreśli podatnika z rejestru VAT, w przypadku, gdy niewykazanie sprzedaży, nabycia towarów lub usług ani importu towarów z kwotami podatku VAT do odliczenia wynikało, zgodnie z wyjaśnieniami podatnika, ze specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej |
| Podatnik wystawiał faktury lub faktury korygujące, dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane |
Urząd skarbowy nie wykreśli podatnika z rejestru VAT, w przypadku, gdy wystawienie faktury lub faktury korygującej było wynikiem pomyłki lub nastąpiło bez wiedzy podatnika |
| Podatnik prowadząc działalność gospodarczą wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy lub nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru lub usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej |
|
Inne przypadki wykreślenia podatnika z rejestru VAT
Prawodawca przewidział także inne przyczyny wykreślenia podatnika z rejestru VAT. Zostały one wyszczególnione m.in. w art. 96 ust. 7b ustawy o VAT. Do tych innych przyczyn należy zaliczyć:
- śmierć podatnika,
- zaprzestania przez osobę uprawnioną do dokonywania czynności zarządczych w przedsiębiorstwie w spadku (np. małżonek), która dokonała zgłoszenia do naczelnika urzędu skarbowego o kontynuowaniu prowadzenia tego przedsiębiorstwa - prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku pod firmą zmarłego przedsiębiorcy,
- wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego - w przypadku, gdy zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony i dokonano zgłoszenia do naczelnika urzędu skarbowego o kontynuowaniu prowadzenia danego przedsiębiorstwa w spadku,
- zaprzestania pełnienia funkcji przez zarządcę sukcesyjnego,
- wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego,
- wykreślenie z rejestru VAT wszystkich członków grupy VAT na okoliczność rejestracji grupy VAT jako podatnika VAT,
- utrata statusu podatnika VAT przez grupę VAT (np. przez upływ okresu czasu, na jaki została zawarta),
- uzyskanie przez urząd skarbowy informacji o zidentyfikowaniu podatnika nieposiadającego siedziby działalności w Polsce i korzystającego ze zwolnienia VAT w ramach SME w Polsce za pomocą indywidualnego numeru identyfikacyjnego nadanego przez państwo jego siedziby działalności, (jeżeli podatnik ten podlegał zarejestrowaniu, jako podatnik VAT UE, naczelnik urzędu skarbowego pozostawia go w rejestrze, nadając mu status podatnika VAT zwolnionego).
Autor:
Krzysztof Ulicki
Źródła:
Ustawa z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2025 r. poz. 1071).
Ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2025 r. poz. 111).
Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2025 r. poz. 775 ze zmianami obowiązującymi od 1 lutego 2026r.).
Ustawa z dnia 5.07.2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. z 2021 r. poz. 170).
Ustawa z dnia 6.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236).
