1--------------474 2--------------400 3--------------906

Dzień wolny za pracę w święto oraz za inny dzień niż niedziela i święta

Opublikowano:

Dzień wolny za pracę to należność wobec pracownika, a więc osoby fizycznej zatrudnionej na postawie stosunku pracy. Należy jednak pamiętać, iż praca w niedziele i święta może być dozwolona tylko w określonych okolicznościach.

Z czym zatem wiąże się praca w dzień wolny od pracy, a więc w niedzielę i święta?

 

Spis treści:

  1. Praca w niedzielę i święta musi być dozwolona

  2. Przypadki, w których praca jest dozwolona w niedziele i święta

  3. Dzień wolny od pracy za pracę w niedzielę i święta

  4. Praca w dzień wolny od pracy inny niż niedziela obniża wymiar czasu pracy

 

 

Praca w niedzielę i święta musi być dozwolona

Zgodnie z tym co mówi art. 1519 § 1 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465 zwanej dalej Kodeksem Pracy) dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta określone w przepisach o dniach wolnych od pracy.

Potrzeby przedsiębiorców prowadzących działalność, której charakter wymaga pracy w niektóre dni wolne są różnorodne. Przykładem może być tutaj działalność usługowa – różnego rodzaju gastronomia. W tego typu branżach niejednokrotnie pracownicy na prośbę pracodawcy pracują w dni wolne od pracy czy także w święta. Niemniej praca w niedziele i święta musi być dozwolona na mocy o art. 15110 Kodeksu Pracy.

 

Przypadki, w których praca jest dozwolona w niedziele i święta

W jakich przypadkach więc jest dozwolona? Przypadki te przedstawia poniższa tabela.

 

 

Przypadki, w których praca jest dozwolona w niedziele i święta
Lp. Opis okoliczności
1.

W razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii

2. W ruchu ciągłym
3. Przy pracy zmianowej
4. Przy niezbędnych remontach
5. W transporcie i w komunikacji
6. W zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych
7. Przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób
8. W rolnictwie i hodowli
9.

Przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:

  • zakładach świadczących usługi dla ludności,
  • gastronomii,
  • zakładach hotelarskich,
  • jednostkach gospodarki komunalnej,
  • zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
  • jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę,
  • zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku
10. W stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta
11.

Przy wykonywaniu prac:

  1. polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium RP, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni wolnych od pracy - niedziele i święta określone w przepisach o dniach wolnych od pracy, są u niego dniami pracy,
  2. zapewniających możliwość świadczenia usług, o których mowa w lit. a.

 

 

Za pracę w niedzielę i święto w powyższych przypadkach prawodawca uważa pracę wykonywaną między godziną 600 w tym dniu a godziną 600 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina. Należy zaznaczyć, iż do pracy w święto przypadające w niedzielę stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę.

 

Dzień wolny od pracy za pracę w niedzielę i święta

Zgodnie z art. 15111 Kodeksu Pracy pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta, w powyżej wymienionych w tabeli przypadkach pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy:

  • w zamian za pracę w niedzielę - w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli,
  • w zamian za pracę w święto - w ciągu okresu rozliczeniowego.

 

 

UWAGA!

Jeżeli pracownik nie jest w stanie wykorzystać dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli, to pracownikowi przysługuje:

  1. dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego albo
  2. w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie - dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
  • w nocy,
  • w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
  • w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy; za każdą godzinę pracy w niedzielę.

 

 

Powyższy przypadek dotyczy niedzieli, a jak jest z kolei w przypadku niewykorzystania dnia wolnego od pracy za pracę w święto?

 

 

UWAGA!

Jeżeli pracownik nie jest w stanie wykorzystać dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto w ciągu okresu rozliczeniowego, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto do wysokości 100% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:

  1. w nocy,
  2. w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
  3. w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy; za każdą godzinę pracy w niedzielę.

 

 

Pracownikowi, który świadczy pracę w dni wolne od pracy, czyli w niedzielę i święta (jeżeli ta praca jest dozwolona – przypadki wymienione w powyższej tabeli) pracodawca ma obowiązek zapewnić dodatkowy dzień wolny od pracy. W takiej sytuacji to pracodawca wybiera ten dodatkowy dzień wolny od pracy dla pracownika. Warto jednak podkreślić, iż praca w niedziele i święta może być wynikiem planowanej na te dni pracy. Może się jednak okazać, iż praca w niedziele i święta była wynikiem nagłej awarii skutkiem której, na miejsce musieli przyjechać odpowiednio wykwalifikowani pracownicy.

Zarówno jednak w pierwszym jak i w drugim przypadku pracodawca ma obowiązek zapewnić (wyznaczyć) takiemu pracownikowi dodatkowy dzień wolny od pracy. Należy zaznaczyć, że gdy pracownik pracuje standardowo w niedziele to powinien korzystać przynajmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy. Nie dotyczy to jednak pracownika zatrudnionego w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. W tym systemie jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.

 

 

UWAGA!

Zapewnienie pracownikowi dnia wolnego od pracy za pracę realizowaną w niedziele i święta nie dotyczy przypadku, gdy pracownik jest zatrudniony w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.

 

 

Praca w dzień wolny od pracy inny niż niedziela obniża wymiar czasu pracy

Na mocy art. 130 § 2 Kodeksu Pracy każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela (np. w sobotę) obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin

Jest tak dlatego, że pracodawca obowiązkowo zapewnia dzień wolny od pracy:

  1. wobec przepracowanego np. 5-dniowego tygodnia pracy, oraz
  2. z tytułu święta przypadającego w innym dniu niż niedziela.

Święto, które przypada w dniu wolnym od pracy innym niż niedziela (w sobotę) obniża przeciętny 5-dniowy system czasu pracy. Jednak pracownik o ile pracuje w standardowym systemie czasu pracy, to nie pracuje w sobotę. Dlatego też pracodawca obowiązkowo udziela dodatkowego dnia wolnego od pracy do końca okresu rozliczeniowego.

 

 

 

 

Autor:

Krzysztof Ulicki

Wersja DEMO - przetestuj za darmo! Załóż konto Systim w 15 sekund!